CO TO JEST IMMUNOTERAPIA ALERGENOWA – ODCZULANIE?
Immunoterapia alergenowa to powszechnie naukowo uznana metoda, którą zalecają wiodący specjaliści oraz towarzystwa naukowe. Metodą tą leczy się różne alergie, na przykład wziewne, pokarmowe, alergie na jad owadów błonkoskrzydłych, a także alergiczny nieżyt nosa i astmę oraz wybrane przypadki atopowego zapalenia skóry.

Skuteczność w leczeniu i profilaktyce
Immunoterapia jako metoda terapeutyczna, jest bardzo skuteczna.

  1. Już w pierwszym roku stosowania łagodzi objawy alergiczne, co na zywamy skutecznością bieżącą.
  2. Efekty leczenia utrzymują się przez wiele lat po zakończeniu 3-5-letniego kursu immunoterapii, co dowodzi jej długoterminowej skuteczności.
  3. Dodatkową wartością tego leczenia jest zahamowanie występowania objawów alergii ze strony innych narządów, np. astmy u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa. Ten efekt działania immunoterapii nazywamy profilaktyką.

Obecnie dostępnymi sposobami odczulania jest immunoterapia w zastrzyku – podskórna oraz immunoterapia podjęzykowa.

Obie metody, immunoterapia w zastrzyku – podskórna (SCIT) oraz immunoterapia w kroplach lub tabletkach – podjęzykowa (SLIT), polegają na bezpiecznym  podawaniu wyciągu alergenowego (ekstraktu) zawierającego białka, wywołującego objawy alergiczne u osób uczulonych. Obie metody odczulania powinny być stosowane przez 3-5 lat w celu uzyskania pełni korzyści płynących z tego sposobu leczenia. Wybór jednej z nich zależy od decyzji pacjenta podjętej po uzyskaniu pełnej informacji od lekarza.

Skuteczność odczulania
3-5-letni okres immunoterapii alergenowej – zarówno w formie SCIT, jak i SLIT – zapobiega powstawaniu nowych uczuleń oraz rozszerzaniu się objawów choroby alergicznej na inne narządy. Jeśli chorujesz na alergiczny nieżyt nosa spowodowany uczuleniem na pyłki traw, to odczulanie zmniejszy ryzyko pojawienia się kolejnego uczulenia (np. na pyłki drzew czy chwastów) oraz zmniejszy prawdopodobieństwo zachorowania na astmę.

Immunoterapia u pacjentów uczulonych na jad owadów

Ten rodzaj alergii można skutecznie leczyć jedynie poprzez podawanie ekstraktu alergenowego w formie zastrzyków podskórnych, które obecnie wykonuje się wyłącznie w warunkach szpitalnych. Procedura ta nazwana jest immunoterapią na jady (ang. venom immunotherapy – VIT). Nie ma dostępnej metody leczenia alergii na jad osy czy pszczoły ani przy pomocy kropli, ani tabletek podjęzykowych. Leczenie w tym przypadku jest jedynie dostępne pod postacią zastrzyków podskórnych.

Najlepiej zdążyć z wdrożeniem immunoterapii na jady owadów (VIT) przed sezonem ich aktywności, tj. przed wiosną, kiedy osy i pszczoły rozpoczynają swoje loty.
Pamiętaj, że każdy reaguje na użądlenie odczynem miejscowym. Taka reakcja, tj. obrzęk i zaczerwienienie zazwyczaj nieprzekraczające 10 cm średnicy, nie jest reakcją alergiczną, a naturalnym odczynem na wprowadzone do naszego organizmu toksyny zawarte w jadzie. Nie jest to problem, którym powinien się zajmować alergolog i oczywiście nie jest możliwe „odczulenie” na tego typu reakcje.

Wskazaniem do immunoterapii alergenowej na jady owadów są przede wszystkim reakcje ogólnoustrojowe, które dotyczą układów oddechowego i krążenia. Jeżeli po użądleniu w palec nogi, czujesz szybko narastającą duszność, osłabienie, zawroty głowy czy nawet tracisz przytomność, to jest to stan wymagający interwencji alergologa.

W przypadku alergii na jady owadów błonkoskrzydłych metoda podjęzykowa jest niedostępna. Istnieje jedynie możliwość podskórnego podania ekstraktu alergenowego. Wyniki większości badań dowodzą wysokiej skuteczności terapii na jady (VIT). W przypadku uczulenia na jad pszczoły skuteczność VIT wynosi powyżej 80%, zaś w przypadku uczulenia na jad osy – ponad 90%.

Pamiętaj, że im bardziej burzliwa reakcja wystąpiła po użądleniu, tym większych korzyści możesz się spodziewać po zastosowaniu VIT.

WYTYCZNE ZASTOSOWANIA ODCZULANIA

Odczulanie przewidziane jest dla dzieci powyżej 5 r.ż., młodzieży i dorosłych. Nie wyznaczono górnej granicy wieku. Choć najskuteczniejsza jest immunoterapia u osób uczulonych na pojedynczy alergen, to obecnie najczęściej mamy do czynienia z uczuleniem na wiele alergenów. U pacjentów wymagających jednoczesnego odczulania kilkoma preparatami immunoterapia także jest skuteczna.

Twój alergolog, zlecając AIT, ustali, którą drogą – podjęzykową czy podskórną – lek powinien być podawany w Twoim przypadku. Droga podjęzykowa umożliwia układowi odpornościowemu szybkie wytworzenie tolerancji uczulającego alergenu. Lek występuje w postaci tabletek lub w formie kropli. Forma tabletek ma związek z mniejszym ryzykiem pomyłki w dawkowaniu. Optymalna immunoterapia tabletkami daje poczucie bezpieczeństwa, kontrolę dawki, która jest utrzymywana na poziomie dawki przyjętej w gabinecie lekarskim.

DLA KOGO ODCZULANIE?

Odczulanie jest dla Ciebie, jeśli:

  • mimo stosowania się do zaleceń w przyjmowaniu leków objawowych nie uzyskujesz pełnej kontroli choroby i ustąpienia dolegliwości,
  • ze względu na nasilone objawy alergii wymagasz przewlekłego, nawet całorocznego stosowania leków objawowych,
  • doświadczasz działań niepożądanych po podaniu leków objawowych,
  • leki objawowe uważasz za uciążliwe ze względu na sposób aplikacji (np. leki oczne lub donosowe często są niechętnie przyjmowane przez dzieci),
  • leki objawowe uważasz za uciążliwe ze względu konieczność pamiętania o ich przyjmowaniu,
  • przebyłeś anafilaksję po ekspozycji na jad owadów.
W kolejnym odcinku Piątków z alergologią poruszamy temat immunoterapii (odczulania) – jedynej metodzie leczenia przyczynowego alergii.
Gościem programu jest prof. Krzysztof Kowal.
Poruszamy m.in.:
  • jak działa immunoterapia,
  • dla kogo jest przeznaczona,
  • ile trwa i jakie daje efekty,
  • czy jest bezpieczna także dla dzieci?

Prof. Marita Nittner-Marszalska mówi o immunoterapii alergenowej:

  • Co to jest immunoterapia alergenowa (AIT)?
  • Dlaczego warto? – skuteczność i długotrwałe efekty
  • Dla kogo jest przeznaczona AIT?
  • Kiedy nie można stosować immunoterapii?
  • Jakie są metody leczenia (SCIT i SLIT)?
  • Czy immunoterapia jest bezpieczna?
Rozmowa o immunoterapii alergenowej na łamach Rynku Zdrowia z prof. Krzysztofem Kowalem przewodniczącym Sekcji Immunoterapii Swoistej Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Podczas wywiadu poruszono następujące zagadnienia:
  •  Jakie procedury mamy do wybory w zakresie immunoterapii i co one oznaczają dla pacjenta i systemu?
  •  Czy dzisiaj w Polsce wszyscy pacjenci, którzy potrzebują immunoterapii, mają do niej dostęp?
  •  Jakie są bariery w dostępności do immunoterapii alergenowej?
  •  Jak wygląda efektywność finansowa immunoterapii alergenowej?
  •  Jakie preparaty mamy dostępne na rynku?

Immunoterapia alergenowa jako unikalna przyczynowa metoda leczenia chorób alergicznych o dowiedzionej skuteczności powinna w niezakłócony sposób móc być ordynowana naszym chorym – ocenia prof. Radosław Gawlik, prezydent elekt Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.

W najnowszym artykule Działu Alergologia w Rynku Zdrowia, którego partnerem jest PTA, prof. Radosław Gawlik wypowiedział się na temat:

  • czym jest immunoterapia alergenowa,
  • ilu pacjentów w Polsce kwalifikuje się do tej metody,
  • jakie są dostępne metody immunoterapii alergenowej,
  • jakie są różnice między tymi metodami,
  • jakie działania podejmuje PTA, żeby wyeliminować ograniczenia, które blokują pacjentom dostęp do immunoterapii.
W rozmowie z Rynkiem Zdrowia prof. Marita Nittner-Marszalska, ekspert Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, mówi o immunoterapii alergenowej:
  • czym jest i jak działa?
  • jakie pozytywne efekty daje stosowanie immunoterapii?
  • dla jakich rodzajów alergii jest dedykowana?
  • jakie bariery organizacyjne i merytoryczne istnieją w stosowaniu immunoterapii?

*Na stronie wykorzystano fragmenty poradnika “ODCZULANIE – IMMUNOTERAPIA ALERGENOWA „W PIGUŁCE”
opracowanego przez: prof. Marita Nittner-Marszalska, prof. Krzysztof Kowal, prof. Ewa Cichocka-Jarosz pod redakcją naukową prof. Marka Jutela